Waardering zelfbewoond pand

Een vermogensbestanddeel, dat van het privévermogen naar het ondernemingsvermogen of van het ondernemingvermogen naar het privévermogen gaat, moet worden gewaardeerd op de waarde in het economische verkeer. Bij de bepaling van de waarde in het economische verkeer wordt rekening gehouden met omstandigheden die de waarde kunnen beïnvloeden, zoals zelfbewoning.

In een arrest uit 2000 oordeelde de Hoge Raad dat de beslissing om een tot het ondernemingsvermogen behorend pand duurzaam zelf te gaan bewonen niet leidt tot een onttrekking aan het ondernemingsvermogen ter grootte van het verschil tussen de waarde in vrij opleverbare staat en de waarde in gedeeltelijk bewoonde staat. Voor de jaarlijkse onttrekking van het woongenot moet de huurwaarde van de woonruimte worden bijgeteld bij de winst uit onderneming. Het arrest had betrekking op de aankoop van een voorheen door de ondernemer gehuurd pand. Onder verwijzing naar dit arrest oordeelde Hof Den Bosch onlangs dat het niet moet uitmaken of een woon-praktijkpand eerst gekocht wordt en daarna ingebracht of dat het woon-praktijkpand bij de start van de onderneming al door de ondernemer wordt bewoond en daarna tot het ondernemingsvermogen wordt gerekend.
In de door Hof Den Bosch behandelde casus nam de ondernemer het door hem bewoonde woon-werkpand op de beginbalans op voor de vrije verkoopwaarde. Twee jaar later droeg de ondernemer zijn onderneming over aan een BV en werden de activiteiten verplaatst naar een ander gebouw. De woning ging over naar het privévermogen voor de waarde in bewoonde staat. Door het verschil in waarderingsmethodiek kwam een bedrag van ruim € 215.000 ten laste van de winst. Volgens het hof was dat terecht.

Volgens de Hoge Raad moet een privépand, ook als dit bij het begin van een onderneming wordt overgebracht naar het ondernemingsvermogen, op de balans worden opgenomen voor de waarde in het economische verkeer ten tijde van de inbreng. Duurzame zelfbewoning is een omstandigheid die de waarde van het pand kan beïnvloeden. Daarmee moet bij het bepalen van de waarde in het economische verkeer rekening worden gehouden. Hof Arnhem moet deze zaak nu verder behandelen.